Kısa Yazılar

Devrin ailesi emrindeki yöneticiler ile atının üstünde şatafat içinde şehre girer. Yol kenarlarında insanlar iki büklüm el pençe valiyi selamlar. Bütün bu şatafatlı itaat gösterileri arasında valinin gözleri, bir sokağın köşesinde yere çökmüş olan ve etrafındaki hiç bir şey ile ile ilgilenmeyen bir adama takılır. Perişan kılıklı, saçı sakalına karışmış bu adamın olduğu yere sürer atını vali. Atının üstünden inmeden , vakur ve sert sesli bir ses tonu ile bağırır adama. ''Behey adam, herkes benim şehre girişimi el pençe karşılarken sen kimsin ki yerden bile kıpırdamıyorsun? Perişan kılıklı adam istifini hiç bozmadan, sakallarının uzun saçlarının belli belirsiz gözüken gözlerini valiye çevirerek: ''Ben hiçim'' der. Vali daha da...

19. Yüzyılda Almanya'nın Mülheim şehrindeki Ren nehrinin bir yakasında Almanlar, öbür yakasındada Fransızlar oturuyordu. Fransızlar, her sene nehrin Almanlardaki tarafına geçip mahsulün tümünü toplayıp götürüyorlardı. O sıralar, birliğin, temin edemiyen güçsüz Almanlar ise buna fazla ses çıkarmıyorlardı tabi. Her sene böyle olunca çareyi Osmanlı sultanına durumu yazıp, imdat istemekte bulurlar. Mektupta şöyle demektedir: "Fransızlar her sene bize zulmediyor, mahsulümüzü elimizden alıyorlar. Siz ki, dünyaya adalet dağıtan imparatorluğun sultanı, İslamiyet'in de halifesisiniz. Bizi şu zulümden kurtarın. Asker gönderin. Ürünlerimizi bu sene toplama imkanı sağlayın." Çöküş zamanına girildiği bir zamana denk gelen yardım isteğini...

Yükseliş dönemimizin ruhunu yansıtan mütevazi Topkapı Sarayı'na karşılık, yıkılışımızın işareti olan Versay taklidi Dolmabahçe Sarayı Avrupa'dan alınan borç para ile 9 ton altın ve 41 ton gümüş kullanılarak inşa edilmiştir.

Yavuz Sultan Selim, birçok Osmanlı padişahı gibi, devletin selameti için sefer hazırlıklarını gizli tutarmış. Bir keresinde, vezirlerinden biri ısrarla seferin yapılacağı ülkeyi sorunca, Yavuz ona: "Sen sır saklamasını bilir misin?" diye sormuş. Vezir, Yavuz'dan cevap alacağı ümitiyle: "Evet Hünkarım, bilirim" dediğinde, Sultan Yavuz cevabı yapıştırmış: "Bende bilirim."

İstanbul'un henüz fethedilmediği zamanlarda Edirne'de bulunan Sultan Mehmed, fetih hazırlıklarını yaparken diğer bir taraftan halkın durumunu kontrol etmeyi ihmal etmiyordu. Ona göre milletin birlik beraberlik içinde olmasıydı. Bunu fethin gerçekleşmesinin şartlarından bir olarak görüyordu. Sultan Mehmed bir sabah kılık kıyafet değiştirip pazara çıktı. Satılan malların kalitesini, fiyat durumunu ve esnafı kontrol etmek için, Edirne'nin çarşılarını gezmeye başladı. Sultan Mehmed, sokağın ilk başındaki dükkana girdi. Selam vererek: "Yarım batman yağ, yarım batman bal ve birazda peynir veriniz." Müşteriyi gülen yüzle karşılayan esnaf, selamı alıp yarım batman yağı tarttı. Yağı verirken karışısındakinin padişah olduğundan haberi yoktu...

Fatih Sultan Mehmed bir Anadolu seferi dönüşünde, Balıkesir'den geçiyordu. Hava oldukça sıcaktı. Herkes gibi bu sıcaktan Fatih Sultan Mehmed denasibine düşeni almıştı. Öylesine yorgundu ki! Kendisini bu halde gören bir köylü kadını bir tas içerisinde ona ayran ikrma etti. Fatih, ayranın üstündeki saman çöplerini üflüye üflüye ayranı içti. Sonrada kendisini bir ana şefkatiyle seyreden kadına: "Allah razı olsun," dedi. Ama şu saman çöpleri ayranı birkerede içmeme engel oldu." İhtiyar kadın Fatih'in bu sözlerine anne şefkatinin boyutlarını gözler, önüne seren, şu cevabı verdi: "Oğul, ben ayranın üstüne onları kasıtla koydum. Sen uzak yoldan geliyorsun. Sonra terlemişsin de. Soğuk ayranı bir yudumda içersinde hasta olursun diye koydum...

Yavuz Sultan Selim henüz beş-altı yaşlarında bir çocuktu. Amasya'daki sarayın bahçesinde ok talimi yapıyordu. Yay boyunu aşıyordu ama o bu yaşta attığını vurmaya başlamıştı. Babası Sultan ||. Bayezid bir ağacın arkasında onu seyrediyordu. Yavuz son okunu da tam hedefe saplayınca, dayanamadı; saklandığı yerden çıkıp, oğluna sarıldı: ''Allah gücüne güç katsın oğlum. Ama niçin yalnızsın?'' Küçük Selim hayretle: ''Yalnız değilim ki Sultan babam; Allah her yerdedir!'' Aldığı cevap, Beyazıt'ı şaşırttı ama belli etmedi. Sarayın bahçesi ulu ağaçlarla süslüydü. Ormandan farkı yoktu. ''Oğulcuğum,'' dedi Sultan Bayezid, ''Tek başına buralarda dolaşma. Düşmanlarımız var. Allah korusun; sana bir kötülük etmek isteyebilirler!'' Selim durakladı...

Osmanlı'nın muhteşem zamanlarıdır. Kanuni Sultan Süleyman devletin akıbetini düşünür; günün birinde Osmanoğulları'da inişe geçer, çökmeye yüz tutar mı diye... Bu gibi soruları çoğu zaman sütkardeşi meşhur âlim Yahya Efendi'ye sorduğundan bunu da sormaya niyet eder. Güzel bir hatla yazdığı mektubu Yahya Efendi'ye gönderir. Mektupta: ''Sen ilahi sırlara vakıfsın. Bizi de aydınlat. Bir devlet hangi halde çöker? Osmanoğulları'nın akıbeti nasıl olur? Bir gün izmihlale uğrar mı?'' Mektubu okuyan Yahya Efendi'nin cevabı çok kısa ve şaşırtıcıdır; ''Neme lazım be sultanım!'' Topkapı Sarayı'nda bu cevabı hayretle okuyan Sultan Süleyman buna herhangi bir mana veremez. ''Acaba bu cevapta bizim bilmediğimiz bir mana mı vardı?'' diye düşünür...

Fatih, İstanbul'u fethetmişti. Şimdi atının üstünde ordusuyla şehre giriyordu. Dervişlerden biri Fatih'in atının yulasına yapışıp şöyle dedi: "Padişahım! İstanbul'u biz devrişlerin duaları sayesinde aldık unutma." Fatih, devrişin bu haline ve sözüne hafifçe gülümsedi ve: "Doğru söylersin," dedi. Eliyle kılıcını işaret ettikten sonrada şöyle dedi: "Ama sende şu kılıcın hakkını unutma."