Türk Devletleri

Birinci Göktürk İmparatorluğu‘nun parçalanması ile olulan Batı Göktürk Hakanlığı, Doğu Göktürk Hakanlığını kurtarmak isterken yıkılmıştır. Batı Göktürk Hakanlığı Doğu Hakanlığında kargaşalık hüküm sürerken Batı Kağanlığının başında Tardu Kağan vardı. Tardu Kağan batıda Sasanîlerle uğraşmakta ve batı sınırlarını güçlendirmeye çalışmakta idi. Bu işlerini bitirdikten sonra Doğu Kağanlığını canlandırmak, Ulu Hakan olmak ve Çin’i cezalandırmak için harekete geçti. Kuzey Çin’de başarılar kazandı. Başta Otüken olmak üzere yitirilmiş bazı Türk topraklarını kurtardı. Kudreti gittikçe artıyordu. Doğuda bu seferlerini devam e ttirirken Batı ile ilişkilerini kesmedi. Bizans İmparatoruna 598 yılında yazdığı mektupta hitap kısmı şöyle başlıyordu...

Doğu Gök-Türk imparatorluğu bilgileri yayınlanacaktır.

Bütün Türklere, bütün bir millete ad verme şerefi Birinci Göktürk İmparatorluğu yani Göktürklere aittir. Birinci Göktürk İmparatorluğu Büyük Asya Hun İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra, Altay Dağları’nındoğu eteklerine yerleşen 500 ailelik bir grup, burada hüküm süren Juan-Juan (Cücenler, Avarlar)’lara sığınmıştı. Demircilikle uğraşıyor ve Juan-Juanlara silâh yapıyorlardı. Onlara federatif nitelikte bir bağla bağlı idiler. 500 ailelik bu Türk boyunun başbuğ ailesinin Aşına (Kurt) soyundan geldiği inanışı efsane olarak söylenmekte idi (Bkz. Türk destanları). Juan-Juan’lara bağlı olmakla beraber kendi aralarında tam bir dayanışma içinde yaşayan Türkler, buraya daha önce ve daha sonra gelen Türk boyları ile kaynaşarak çoğaldılar ve...

Hazar boylarında kurulan Ak-Hun İmparatorluğu kağanı Aksuvar, İran’ı geçip bütün Kuzey Hindistan’ı topraklarına kattı. Ak-Hun imparatorluğu Büyük Hun İmparatorluğu dağıldıktan sonra Türklerin büyük bir kısmı Volga’dan batıya geçmişlerdi, işte bu geçiş sırasında büyük bir Hun birliği de güneye inmiş, Batı Türkistan yöresine gelerek, Ak-Hun Devleti’ni kurmuştu. Ak-Hun Devleti kısa zamanda genişleyerek Afganistan’ın Toharistan bölgesine, Seyhun ve Semerkand dolaylarına hâkim olmuştu. Sınırları, batıda Hazar Denizi’nin güneyine kadar uzanıyordu. Yerleştikleri bu bölgeden dolayı bunlara “Orta Doğu Hunları” da denir. 5. yüzyılda hükümdar olan E fta l’den dolayı ise “Eftalit Devleti” olarak anılmaya başladı. Yıkılışına kadar hem Ak-Hun, hem...

Bu yazı Batı Hun İmparatorluğu hakkında bilgi vermek ve farkındalık oluşturmak için eklenmiştir. Batı Hun İmparatorluğu Büyük Hun İmparatorluğu “Kuzey Hunları” ve “Güney Hunları” olarak ikiye bölünmüştü. Güney Hunları (Doğu Hunları), Çin’e yenildikten ve yıkılışlarından kısa bir süre sonra tekrar bağımsızlıklarını kazanmışlardı. Bunu, “Tabgaç Devleti” isimli yazımızda da göreceğiz. Sienpi’lerin saldırısından sonra Kuzey Hun Devleti de, 147-156 yılında bağımsızlığını yitirmişti. İşte bundan sonra Kuzey Hunları büyük kütleler halinde batıya çekildiler. Hazar Denizi’nin doğusunda ve Kazakistan bozkırında, Tanhu Çiç i’nin yine bu bölgede toplanan hanlarına katıldılar. 1. yüzyılın sonlarından 2. yüzyılın ortalarına kadar Hun kabilelerinin...

Bu yazımızda, Büyük Hun İmparatorluğu ile ilgili olarak kısa ölçekli ve özet niteliğinde bir içerik hazırladık. Binlerce kilometre uzunlukta bir kale-duvar olan Çin Şeddi, Hun akınlarını durduramadı. Bir ayağı okyanusta Öbür ayağı Hazar’da olan dev, Mete Han’ın ta kendisiydi. Çin duvarında yankılanan ses O’nun askerinin sesiydi: Üze tengri temür çıda, oklar birle bir bulut, Başbuğumuz Tanrıkut’tur Tanrıkut’tur Tanrıkut! Büyük Hun İmparatorluğu İlk büyük Türk imparatorluğu’nu, Türk Cihan Devleti’ni, Hun Türkleri kurmuştur. Elbette daha önce de güçlü Türk devletleri vardı. M.Ö. 220 yılında büyük bir imparatorluk haline gelen Hun Devleti’ nin, daha önce M.Ö.318 yılında Çinlilerle bir anlaşma yaptıklarını öğrenmiş bulunuyoruz. Hun...

Tarih boyunca her devirde en az bir bağımsız Türk Devleti olmuştur. Fakat bu devletler çok defa hanedanlarının adıyla anılır. Tarihten Kurulmuş Türk Devletleri Tarih boyunca birçok Türk devleti kurulmuş, bunların bazıları süper güç olarak dünyaya hükmetmiştir. Fakat hemen belirtelim ki, ayrı ayrı isimler taşıyan bu devletler, aslında bir tek devletin, Türk Devleti’nin devamı idiler. Değişik adlarla anılmaları, kurucularının, hanedanlarının, beylerinin adlarını devlet adıyla bir tutmalarından ileri geliyordu. Bazen aynı dönemde birkaç Türk devletinin bulunduğunu, hatta bunların birbirleriyle üstünlük kurma savaşı yaptıklarını da görüyoruz. Bu durum başka milletlerin tarihlerinde de görülür. Şu farkla ki, bu milletler zaman zaman...